Crkva brvnara Svetog Nikole : Drveni Dragulj Nacionalnog značaja
Smještena u pitomom zaseoku Tovilovići, nedaleko od Banja Luke, Crkva brvnara Svetog Nikole u Krupi na Vrbasu predstavlja jedinstven primjer drvene arhitekture i duhovne baštine. Ova crkva, sagrađena davne 1735. godine (prema predanju), odolijeva vremena i zadržava svoj značaj kao jedan od najvažnijih kulturno-istorijskih spomenika ovog kraja. Zbog svojih izuzetnih vrijednosti, crkva je 2012. godine proglašena nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine .
Istorija Crkve
Crkva Svetog Nikole, prema lokalnim predanjima, sagrađena je u 18. vijeku, iako precizni podaci o tačnoj godini izgradnje nisu poznati. Zanimljivo je da je, prema predanju, crkvu osvetio crnogorski vladika Janićije 1752. godine. U to vrijeme, izgradnja pravoslavnih bogomolja bila je pod strogim ograničenjima od strane osmanskih vlasti, pa je gradnja drvenih crkava bila češći izbor, jer su bile jednostavne za skrivanje i prilagodbu.
Crkva brvnara Svetog Nikole povezuje prošlost i sadašnjost, jer je služila kao mjesto okupljanja lokalnog stanovništva kroz vijekove, svjedoči o snazi vjere i povijesti ljudi ovog kraja.
Arhitektura i Umjetnički Detalji
Arhitektura crkve prati tipičan stil gradnje za ovaj dio Balkana – drvene brvnare, gdje su zidovi izrađeni od masivnih drvenih greda, a krov je prvobitno bio prekriven šindrom, da bi kasnije bio zamijenjen limom. Zahvaljujući obnovi iz 2000. godine, vraćen je njen prvobitni izgled sa drvenim krovom.
Unutrašnjost crkve obiluje bogatim detaljima, a posebno se ističe stara kamena časna trpeza , postavljena na ukrašeni drveni stubac. Ikonostasna pregrada je iz tri dijela, ukrašena rustičnim ornamentima, dok su stupci priprate rezbareni i obojeni. Carijske dveri i ikone iz ranog 19. vijeka posebno su značajne, a gosti crkve mogu vidjeti i rijetke ruske i grčke gravure iz 18. i 19. vijeka.
Jedan od najdragocjenijih eksponata crkve je Jevanđelje iz Moskve , štampano 1778. godine, što svjedoči o bogatoj duhovnoj baštini ove crkve.
Legende o Crkvi Svetog Nikole
Crkva brvnara nije samo arhitektonsko čudo, već je i dom nekoliko fascinantnih legendi. Jedna od najpoznatijih priča govori o premještanju crkve na prvobitne lokacije, poznate kao Spasovine , na današnjem mjestu u Tovilovićima. Još jedna legenda kazuje o turskom begu Hadžiju Đumišiću, koji je uz mito lokalnog stanovništva izdao dozvolu za izgradnju crkve, jer je kasnije bio kažnjen i morao je platiti zlatom koliko je težak.
Ove legende dodaju dodatni sloj mistike i značaja ovoj svetinji, čineći je još zanimljivijom za posjetioce i ljubitelje istorije.
Praktične informacije za Posjetioce
Radno vrijeme : Crkva je otvorena tokom cijele godine za posjete.
Ulaznice : Posjeta crkva je besplatna, ali su donacije uvijek dobrodošle za održavanje crkve.
Vodiči i Ture : Lokalni vodiči nude ture koji uključuju obilazak crkve, manastira i drugih prirodnih i kulturnih znamenitosti Krupe na Vrbasu.
Parking : Dostupan je besplatan parking u blizini crkve, sa kratkom šetnjom do lokacije.
KULTURA I ISTORIJA KRAJINE : TRAGOVIMA PROŠLOSTI I NASLIJEĐA
KRAJINA TOUR: Vaša Početna Tačka za Avanture u Krajini
Vodič Kroz Krajinu: Gradovi Koji Moraju Biti Na Vašoj Listi
Prijedor
Da li ste znali?
Prijedor je prvi put spomenut u istorijskim dokumentima kao utvrda za vrijeme Bečkog rata, između 1683. i 1699. godine.
Rijeka Sana prolazi kroz Prijedor i čini ga atraktivnim za ljubitelje vodenih sportova i ribolova.
Prijedor je bio jedan od prvih gradova u BiH povezan željeznicom, a pruga Bosanski Novi – Banja Luka izgrađena je 1873. godine.
Kozara je nacionalni park koji je tokom Drugog svjetskog rata bio poprište jedne od najvećih partizanskih bitaka.
Grad je imao značajan industrijski razvoj tokom 20. vijeka, a najveći poslodavci bili su tvornice kao što su Celpak i rudnik željezne rude Ljubija.
Bosanska Otoka
Da li ste znali?
Bosanska Otoka se prostire na 24 ade, male otoke koje rijeka Una formira kroz svoje vijuganje.
Grad se prvi put spominje 1264. godine kao dio posjeda knezova Babonića.
U Bosanskoj Otoci 1941. godine započeo je jedan od prvih oružanih ustanaka protiv fašizma u Bosni i Hercegovini.
Rijeka Una, koja prolazi kroz grad, dom je brojnim biljnim i životinjskim vrstama, poznata je po svojoj izuzetnoj bistrini i ljepoti.
Bosanska Otoka je važno odredište za ljubitelje sporta na vodi, a svake godine organizuje Una Regatu, koja privlači učesnike iz cijelog regiona.
Cazin
Da li ste znali?
Dvorac Ostrožac je jedan od najprepoznatljivijih srednjovjekovnih spomenika u Bosanskoj Krajini.
Cazinska buna iz 1950. godine bila je jedina antikomunistička pobuna seljaka u Evropi tokom Hladnog rata.
Cazin je bio važno trgovačko središte još u srednjem vijeku, zahvaljujući svom strateškom položaju.
Grad Cazin je dom brojnih kulturnih manifestacija, uključujući umjetničke kolonije u Dvorcu Ostrožac.
Cazin je okružen netaknutom prirodom, što ga čini idealnim za ljubitelje planinarenja i avanturističkog turizma.
