Crkva brvnara Svetog Nikole : Drveni Dragulj Nacionalnog značaja
Smještena u pitomom zaseoku Tovilovići, nedaleko od Banja Luke, Crkva brvnara Svetog Nikole u Krupi na Vrbasu predstavlja jedinstven primjer drvene arhitekture i duhovne baštine. Ova crkva, sagrađena davne 1735. godine (prema predanju), odolijeva vremena i zadržava svoj značaj kao jedan od najvažnijih kulturno-istorijskih spomenika ovog kraja. Zbog svojih izuzetnih vrijednosti, crkva je 2012. godine proglašena nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine .
Istorija Crkve
Crkva Svetog Nikole, prema lokalnim predanjima, sagrađena je u 18. vijeku, iako precizni podaci o tačnoj godini izgradnje nisu poznati. Zanimljivo je da je, prema predanju, crkvu osvetio crnogorski vladika Janićije 1752. godine. U to vrijeme, izgradnja pravoslavnih bogomolja bila je pod strogim ograničenjima od strane osmanskih vlasti, pa je gradnja drvenih crkava bila češći izbor, jer su bile jednostavne za skrivanje i prilagodbu.
Crkva brvnara Svetog Nikole povezuje prošlost i sadašnjost, jer je služila kao mjesto okupljanja lokalnog stanovništva kroz vijekove, svjedoči o snazi vjere i povijesti ljudi ovog kraja.
Arhitektura i Umjetnički Detalji
Arhitektura crkve prati tipičan stil gradnje za ovaj dio Balkana – drvene brvnare, gdje su zidovi izrađeni od masivnih drvenih greda, a krov je prvobitno bio prekriven šindrom, da bi kasnije bio zamijenjen limom. Zahvaljujući obnovi iz 2000. godine, vraćen je njen prvobitni izgled sa drvenim krovom.
Unutrašnjost crkve obiluje bogatim detaljima, a posebno se ističe stara kamena časna trpeza , postavljena na ukrašeni drveni stubac. Ikonostasna pregrada je iz tri dijela, ukrašena rustičnim ornamentima, dok su stupci priprate rezbareni i obojeni. Carijske dveri i ikone iz ranog 19. vijeka posebno su značajne, a gosti crkve mogu vidjeti i rijetke ruske i grčke gravure iz 18. i 19. vijeka.
Jedan od najdragocjenijih eksponata crkve je Jevanđelje iz Moskve , štampano 1778. godine, što svjedoči o bogatoj duhovnoj baštini ove crkve.
Legende o Crkvi Svetog Nikole
Crkva brvnara nije samo arhitektonsko čudo, već je i dom nekoliko fascinantnih legendi. Jedna od najpoznatijih priča govori o premještanju crkve na prvobitne lokacije, poznate kao Spasovine , na današnjem mjestu u Tovilovićima. Još jedna legenda kazuje o turskom begu Hadžiju Đumišiću, koji je uz mito lokalnog stanovništva izdao dozvolu za izgradnju crkve, jer je kasnije bio kažnjen i morao je platiti zlatom koliko je težak.
Ove legende dodaju dodatni sloj mistike i značaja ovoj svetinji, čineći je još zanimljivijom za posjetioce i ljubitelje istorije.
Praktične informacije za Posjetioce
Radno vrijeme : Crkva je otvorena tokom cijele godine za posjete.
Ulaznice : Posjeta crkva je besplatna, ali su donacije uvijek dobrodošle za održavanje crkve.
Vodiči i Ture : Lokalni vodiči nude ture koji uključuju obilazak crkve, manastira i drugih prirodnih i kulturnih znamenitosti Krupe na Vrbasu.
Parking : Dostupan je besplatan parking u blizini crkve, sa kratkom šetnjom do lokacije.
KULTURA I ISTORIJA KRAJINE : TRAGOVIMA PROŠLOSTI I NASLIJEĐA
KRAJINA TOUR: Vaša Početna Tačka za Avanture u Krajini
Vodič Kroz Krajinu: Gradovi Koji Moraju Biti Na Vašoj Listi
Jajce
Da li ste znali?
Jajce je jedno od rijetkih mjesta u svijetu gdje se rijeka obrušava u centru grada, formirajući vodopad visok 22 metra.
Grad Jajce je bio rezidencija posljednjeg bosanskog kralja Stjepana Tomaševića.
Mitreja u Jajcu, hram posvećen bogu Mitri, jedan je od najbolje očuvanih hramova ove vrste u Evropi.
U Jajcu je održano Drugo zasjedanje AVNOJ-a 1943. godine, na kojem je donesena odluka o formiranju Jugoslavije na federalnim principima.
Jajačka tvrđava, izgrađena u 14. vijeku, dominira gradom i pruža predivan pogled na okolne prirodne ljepote.
Bihać
Da li ste znali?
Bihać je bio sjedište prve slobodne teritorije u Drugom svjetskom ratu, poznato kao “Bihaćka republika”.
Rijeka Una je toliko čista da u njoj žive endemske vrste riba, poput mladica.
Grad Bihać je dom džamije Fethija, jedna od rijetkih džamija koja je preuređena iz crkve.
Nacionalni park Una je prvi nacionalni park u Federaciji Bosne i Hercegovine.
Bihać je poznat po svom ljetnom festivalu Una Regata , koji okuplja ljubitelje sporta na vodi iz cijelog svijeta.
Cazin
Da li ste znali?
Dvorac Ostrožac je jedan od najprepoznatljivijih srednjovjekovnih spomenika u Bosanskoj Krajini.
Cazinska buna iz 1950. godine bila je jedina antikomunistička pobuna seljaka u Evropi tokom Hladnog rata.
Cazin je bio važno trgovačko središte još u srednjem vijeku, zahvaljujući svom strateškom položaju.
Grad Cazin je dom brojnih kulturnih manifestacija, uključujući umjetničke kolonije u Dvorcu Ostrožac.
Cazin je okružen netaknutom prirodom, što ga čini idealnim za ljubitelje planinarenja i avanturističkog turizma.
